Το αρχείο της Εργατικής Πρωτοπορίας
Πανόραμα από τις μάχες του κινήματος 1977-1983
Σε αντίθεση με την εικόνα που θέλει την αλλαγή να έρχεται από τα πάνω, στα άρθρα και τα ρεπορτάζ της εφημερίδας μπορεί να βρει κανείς πλούσια γεγονότα, μεγάλες και γνωστές αλλά και πολλές ξεχασμένες σήμερα πτυχές του πραγματικού φορέα αυτής της ανατροπής: Του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος αλλά και της πλούσιας συζήτησης που υπήρχε μέσα στην αριστερά για το με ποια στρατηγική και με ποιες τακτικές θα αλλάξουν πραγματικά τα πράγματα.
Πτυχές που παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρες γιατί αποτελούν επεισόδια και κρίκους μιας σειράς μαχών που εξακολουθούν να παραμένουν ανοιχτές μέχρι και σήμερα: Για τις κατακτήσεις του εργατικού κινήματος που κερδήθηκαν τότε και βρίσκονται ξανά στο στόχαστρο, για τους ελληνοτουρκικούς ανταγωνισμούς και την στρατιωτική θητεία, για το πως απαντάς στην κρατική τρομοκρατία, για τους αγώνες ενάντια στη γυναικεία καταπίεση, για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος, τους ανταγωνισμούς στη Μέση Ανατολή και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.
Το πρώτο φύλλο της Εργατικής Πρωτοπορίας, τον Απρίλη του 1977 καλεί στη συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς με στο σύνθημα «Όχι στην λιτότητα-κάτω η τρομοκρατία» και άρθρα που αφορούν απεργίες στα εργοστάσια του Μποδοσάκη, την AEG, τους μεταλλωρύχους ενάντια στην κυβέρνηση Καραμανλή, ενώ το τρίτο δίνει την εικόνα της μεγάλης μάχης ενάντια στον αντεργατικό νόμο 330 που έμεινε στα χαρτιά. Στο φύλλο νο5 κάτω από τον τίτλο «τα αφεντικά σκοτώνουν, η κυβέρνηση τους καλύπτει» ανοίγει το ζήτημα των εργατικών «ατυχημάτων» που τον Ιούλη της ίδιας χρονιάς μετράει 60 νεκρούς μέσα σε ένα μήνα!
«Όχι στην πολιτική της μη ρήξης» είναι ο τίτλος στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας νο11 του Δεκεμβρίου του 1977, ένα μήνα μετά από τη δεύτερη και πιο αδύναμη εκλογή Καραμανλή - μια αναφορά στην απόφαση ΠΑΣΟΚ-ΚΚΕ «να μην ακολουθήσουν την κυβέρνηση στο δρόμο της σύγκρουσης». Ήταν η αφετηρία της πολιτικής που περίμενε να πέσει η ΝΔ σαν «ώριμο φρούτο».
Στις μέσα σελίδες, υπάρχει η καταγγελία ότι ο αγωνιστής εργάτης Γιάννης Σερίφης, απεργός στην AEG στοχοποιείται σαν «τρομοκράτης» από την κυβέρνηση. «Λεφτά για τους εργάτες και όχι για τους στρατοκράτες» είναι το πρωτοσέλιδο του φύλλου νο14 που καλεί σε συγκέντρωση για την απελευθέρωση του Γιάννη Σερίφη.
Αφιερωμένη στα 10 χρόνια από τον Μάη του ’68 είναι η Εργατική Πρωτοπορία νο17. Τον Σεπτέμβρη του 1978 ξεκινάει ο αγώνας του φοιτητικού κινήματος: «Πάλη ενάντια στο νόμο πλαίσιο, πάλη ενάντια στο αστικό πανεπιστήμιο». «Ιράν, η εξουσία στους εργάτες, ζήτω η περσική επανάσταση» είναι το κέντρο της εφημερίδας τον Γενάρη του 1979, όταν ο Σάχης εγκαταλείπει πανικόβλητος τη χώρα και η δικτατορία του καταρρέει. «Όχι στον άδικο πόλεμο Κίνας-Βιετνάμ» είναι το οπισθόφυλλο του επόμενου μήνα που αναλύει την κρατικοκαπιταλιστική λογική που διέπει τα καθεστώτα.
«Όχι στην ΕΟΚ της ανεργίας και της τρομοκρατίας, για μια ταξική και διεθνιστική απάντηση στην ένταξη» είναι το κέντρο της εφημερίδας τον Μάη του 1979 τη χρονιά της ένταξης ενώ ήδη έχει ανοίξει η πάλη ενάντια στον παραλογισμό της «ειρηνικής» πυρηνικής ενέργειας -«Όχι στα πυρηνικά εργοστάσια»- που λίγα χρόνια αργότερα θα οδηγήσει στο Τσέρνομπιλ.
Στο φύλλο του Νοέμβρη του 1979 φιλοξενείται συνέντευξη με τον Οτέλο ντε Καρβάλιο, έναν από τους ηγέτες της Πορτογαλικής Επανάστασης του 1974 αλλά και ένα δισέλιδο για την κρίση της διεθνούς επαναστατικής αριστεράς, μετά από μια μεγάλη διεθνή συνάντηση στο Παρίσι, στην οποία απο την Ελλάδα συμμετέχουν η ΟΣΕ και η Κ.Ο Μαχητής.
«Καταλήψεις-διαδηλώσεις, πρώτο ράγισμα στο κλίμα εθνικής ενότητας» είναι το πρωτοσέλιδο του φύλλου που είναι αφιερωμένο στην φοιτητικές καταλήψεις του 1979, τις πρώτες μετά το Πολυτεχνείο, ενώ στο οπισθοσέλιδο καταγγέλλεται η ρωσική επέμβαση στο Αφγανιστάν.
Η «Συζήτηση με τους Ιρακινούς εργάτες της βιομηχανίας ΕΛΣΑ», ο αγώνας των γυναικών στις φυλακές Κορυδαλλού και η πάλη ενάντια στην όξυνση της κυβερνητικής τρομοκρατίας είναι κάποια από τα άρθρα στα φύλλα της Εργατικής Πρωτοπορίας που ανοίγουν τη νέα δεκαετία.
«Έξω οι χαβούζες από τις συνοικίες» είναι ο επίκαιρος τίτλος του πρωτοσέλιδου τον Ιούνη του 1980. Στις μέσα σελίδες: «Ολυμπισμός πάντα στην υπηρεσία των αφεντικών» για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς. Το πανό των φοιτητών της ΑΣΟΕΕ με σύνθημα «Τούρκοι εργάτες αδέλφια μας» κοσμεί το πρωτοσέλιδο τον Οκτώβρη. «Το ήπιο κλιμα είναι δολοφονική τρομοκρατία» καταγγελλει το φύλλο του Νοέμβρη αμέσως μετά την αιματηρή καταστολή της Πορείας του Πολυτεχνείου και την δολοφονία Κουμή-Κανελλοπούλου (που παρουσιάστηκε εκτενώς στο περασμένο φύλλο της Εργατική Αλληλεγγύης).
Αφιερωμένο στην εξέγερση της Αλληλεγγύης είναι σχεδόν ολόκληρο το φύλλο του Μαΐου του 1981 με αποκλειστικές συνεντευξεις από την περιοδεία στα εργοστάσια και τα ορυχεία της Πολωνίας. «Οι σοσιαλιστές νίκησαν στις εκλογές, ο σοσιαλισμός πότε θα νικήσει;» είναι το ερώτημα που θέτει το πρωτοσέλιδο του Οκτώβρη του 1981.
«Η νεολαία μέσα κι έξω από τους στρατώνες ανοίγει το θέμα: Στρατός» διαβάζουμε τον Μάρτη του 1982 ενώ συγκλονίζει η φωτογραφια με τους φαντάρους και τους ναύτες της Επιτροπής για τον Στρατό στην Πορεία του Πολυτεχνείου το 1982. Στο εσωτερικό πολλές σελίδες αφιερωμένες στο θέμα αλλά και ανταπόκριση από την απεργία των εργαζομένων του ΗΛΠΑΠ καθώς, η εργατική τάξη αρχίζει να ζεσταίνει ξανά τις μηχανές.
«Όλη η Ελλάδα μια απέραντη προβληματική» είναι ο τίτλος για τους αγώνες που αρχίζουν να ξαναβγαίνουν στα εργοστάσια και παρουσιάζονται απο τις στήλες του φύλλου τον Απρίλη του 1983 μαζί με την παρουσιαση του «δελτίου της ομάδας Εργατική Αλληλεγγύη για την εργατική αυτοδιαχείριση» ενώ το καλοκαίρι του 1983, το τελευταίο τεύχος της Εργατικής Πρωτοπορίας είναι γεμάτο από τις εικόνες του εργατικού ξεσπάσματος εκείνης της χρονιάς που αποτέλεσε καμπή για το εργατικό κίνημα που θα θέριευε ξανά δύο χρόνια αργότερα.
Γιώργος Πίττας
Δείτε εδώ τα πρώτα 47 φύλλα της Εργατικής Πρωτοπορίας.
Θα ακολουθήσουν τα υπόλοιπα φύλλα μέχρι το Νο 50.
Νο 1 - 20 Απρίλη 1977
Νο 2 - 6 Μάη 1977
Νο 3 - 24 Μάη 1977
Νο 4 - 10 Ιούνη 1977
Νο 5 - 30 Ιούνη 1977
Νο 6 - 21 Ιούλη 1977
Νο 7 - 12 Σεπτέμβρη 1977
Νο 8 - 30 Σεπτέμβρη 1977
Νο 9 - 31 Οκτώβρη 1977
Νο 10 - 26 Νοέμβρη 1977
Νο 11 - 19 Δεκέμβρη 1977
Νο 12 - 18 Γενάρη 1978
Νο 13 - 9 Φλεβάρη 1978
Νο 14 - 27 Φλεβάρη 1978
Νο 15 - 23 Μάρτη 1978
Νο 16 - 17 Απρίλη 1978
Νο 17 - 15 Μάη 1978
Νο 18 - 12 Ιούνη 1978
Νο 19 - 10 Ιούλη 1978
Νο 20 - 25 Σεπτέμβρη 1978
Νο 35 - 29 Ιούνη 1980
Νο 36 - 29 Οκτώβρη 1980
Νο 37 - 30 Νοέμβρη 1980
Νο 38 - 1 Φλεβάρη 1981
Νο 39 - 28 Μάρτη 1981
Νο 40 - Μάης 1981
Νο 41 - Σεπτέμβρης 1981
Νο 42 - Οκτώβρης 1981
Νο 43 - Γενάρης 1982
Νο 44 - Μάρτης 1982